Dit nieuwe stappenplan kan je helpen bij de organisatie van transferzorg

Transferverpleegkundigen werken hard om voor patiënten uit het ziekenhuis vervolgzorg te organiseren. Zoals thuis- of verpleeghuiszorg voor revalidatie. Uit meldingen bij het ministerie van VWS blijkt dat dit proces vaak moeilijk is of lang duurt. Daarom ontwikkelden Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en V&VN Transferverpleegkundigen een stappenplan dat kan helpen. Hoe dit de zorg beter maakt? Transferverpleegkundige Joyce Kranendonk vertelt.

Soms lukt het niet om via de reguliere werkprocessen zorg voor een cliënt te vinden. Dan kun je de hulp inschakelen van een zorgverzekeraar of zorgkantoor. Maar uit meldingen bij het ministerie van VWS blijkt dat transferafdelingen dit vaak niet doen. Hoe komt dat?

Volgens Joyce zijn er verschillende redenen: “Het is voor veel transferafdelingen onduidelijk welke hulp zorgverzekeraars en -kantoren kunnen bieden. Daardoor schakelen we ze in een te laat stadium in. En dat is jammer, want opschaling naar deze partijen kan het proces versnellen.”

Wat zijn de grootste knelpunten?

“In de praktijk organiseren we een groot deel van de vervolgzorg met succes, maar soms is een situatie bijzonder. Bijvoorbeeld als een bewoner van een verzorgingshuis een beroerte krijgt, de zorgvraag te complex is geworden voor deze instelling en dus niet zo maar terug kan naar zijn eigen plek. Of patiënten die een medische handeling buiten de muren van het ziekenhuis nodig hebben, zoals een antibiotica-infuus.”

Maar ook krappe budgetten en drukte in de regio zorgen voor uitdagingen binnen de transferzorg. “Soms kan de vervolgzorg stuklopen omdat de zorgaanbieder bijvoorbeeld een duur medicijn moet kopen. Dat past niet altijd binnen het budget. Daarnaast zitten thuiszorgorganisaties in mijn regio vaak overvol. Mede door corona is er een groeiend capaciteitsprobleem en liggen patiënten te lang in het ziekenhuis.”

Verder veroorzaakten ‘vervuilde wachtlijsten’ problemen in de transferzorg. “We meldden in het verleden patiënten bij heel veel aanbieders aan, zodat er ten minste één huis beschikbaar was. Daardoor stonden er soms veel mensen op de wachtlijst van een aanbieder, maar óók bij alle andere aanbieders in de regio. Dat zorgde weer voor problemen bij andere ziekenhuizen. Daarom hebben we in ons ziekenhuis afgesproken - ook al is er krapte - om patiënten bij maximaal twee aanbieders op de wachtlijst te zetten.”

Wanneer schaal je op naar een zorgverzekeraar of zorgkantoor?

"Schakel de hulp van een zorgverzekeraar of -kantoor in bij onderstaande situaties:

• De zorgvraag is uitzonderlijk waarvoor het zorgaanbod of financiering ontbreekt;
• Er is een tekort aan vervolgzorg in de hele regio.

Het verschil tussen de twee bemiddelaars zit ‘m in tijdelijke of langdurige zorg. Lukt bijvoorbeeld het niet om thuiszorg of tijdelijk verblijf in een verzorg- of verpleeghuis te vinden? En gebruiken patiënten zorg die bekostigd worden vanuit de zorgverzekeringswet? Dan schaal je op naar een zorgverzekeraar. Maar ontvangen patiënten zorg vanuit de Wet Langdurige Zorg? Zoals mensen die permanent in een verpleeghuis wonen? Dan schaal je op naar het zorgkantoor. ”

Waarom schaalden transferafdelingen vaak niet op?

“De werkethiek van een transferverpleegkundige is vaak: dit fixen we zelf wel. We zoeken net zo lang door tot er plek is en houden het liefste zelf de controle. We voelen ons heel verantwoordelijk.

En als we dan hulp inschakelden en na lang zoeken de juiste contactpersoon vonden, was het antwoord: ‘Zet je vraag maar op de mail, dan kijken we er binnen drie werkdagen naar.’ Maar als een patiënt medisch klaar is, kost dit natuurlijk heel veel geld. En dat werkt niet met 4.000 aanvragen per jaar in ons ziekenhuis. Gevolg? De volgende keer doe je het weer zelf.”

Wat is de oplossing volgens het stappenplan?

“Net zoals veel problemen begint de oplossing bij duidelijke communicatie tussen alle partijen. Het belangrijkste? Zorg dat je basiszorg op orde is. Ken de regionale coördinatiefuncties eerstelijnsverblijf in je regio. Maak bijvoorbeeld een lijst van lokale gecontracteerde aanbieders. En maak een lijst met contactpersonen bij de zorgverzekeraars, zorgkantoren, gemeente, CIZ etcetera. Spreek af over wie deze lijst actueel houdt.

Ook moeten de lijntjes korter tussen transferafdelingen, zorgverzekeraars en -kantoren. Heb je bijvoorbeeld vijf partijen zonder succes benaderd? Draag dan de zorgbemiddeling over aan de verzekeraar of het zorgkantoor. En durf je verwachtingen uit te spreken! Maak mensen mede-probleemeigenaar van de complexe casussen die wij in het ziekenhuis tegenkomen. En met het opschalen krijgen alle partijen inzicht in de knelpunten. Daarmee wordt iedereen verantwoordelijk.”

Benieuwd naar meer informatie? Bekijk het stappenplan en de handreiking hieronder!