V&VN: Individueel scholingsbudget voor alle verpleegkundigen en verzorgenden

Driekwart van de verpleegkundigen en verzorgenden wil een individueel scholingsbudget. Op dit moment beschikt slechts een kwart hierover. De grootste belemmeringen voor leren en ontwikkelen? Door de hoge werkdruk is er nauwelijks tijd voor, zegt 42%. Ook zijn scholingen te duur (37%) en is er te weinig scholingsbudget (21%). Met afstand de belangrijkste motivatie om te leren is om up-to-date te blijven, kennis te verdiepen en veilige zorg te kunnen leveren. Dit blijkt uit een peiling onder V&VN-leden waar 10.921 verpleegkundigen en verzorgenden aan mee hebben gedaan.

Bianca Buurman, voorzitter van V&VN: “Na twee jaar crisis moet er weer tijd en ruimte komen voor leren en ontwikkelen. Dat is ontzettend belangrijk. Er is een grote honger onder verpleegkundigen en verzorgenden om te leren en te ontwikkelen. Maar de middelen zijn te beperkt en werkgevers bieden te weinig ruimte om onder werktijd scholingen te volgen. Te vaak zijn het anderen die bepalen wat het aanbod is. Dat moet anders. De zeggenschap over het eigen leerproces hoort bij verpleegkundigen en verzorgenden zelf te liggen. Net zoals dat in andere sectoren van de samenleving, die wél een modern personeelsbeleid hebben, het geval is. Daarom is V&VN voorstander van de invoering van een individueel scholingsbudget van minstens € 1.500 per jaar voor alle verpleegkundigen en verzorgenden. Waar zij zélf over kunnen beslissen.”

Geld en tijd voor scholingen

De verschillen tussen de beroepsgroepen zijn groot als het gaat om een eigen scholingsbudget, blijkt uit de peiling. Zo heeft slechts 10% van de verzorgenden een scholingsbudget en 23% van de verpleegkundigen, terwijl van de verpleegkundig specialisten 69% erover beschikt. Gemiddeld is 1.080 euro beschikbaar.

De verschillen tussen de beroepsgroepen zijn daarbij aanzienlijk. Verpleegkundig specialisten (€ 1.460) hebben het meest te besteden, verzorgenden met € 722 gemiddeld het minst. Verpleegkundigen komen uit op € 972.

41% kan helemaal of grotendeels zelf beslissen over de besteding van het scholingsbudget, 34% helemaal of grotendeels niet. Verpleegkundig specialisten hebben hierin de meeste vrijheid: 76% kan helemaal of grotendeels zelf beslissen, 14% niet. Bij de helft zijn geen afspraken gemaakt over de tijd die beschikbaar is voor opleidingen, 30% weet het niet.

Geld genoeg, maar waar blijft het?

Buurman: “In alle zorg-cao’s zijn grote sommen geld gereserveerd voor scholing en ontwikkeling. Dat geld wordt echter niet goed besteed. Het komt maar beperkt terecht bij verpleegkundigen en verzorgenden. Het is belangrijk dat werkgevers ervoor zorgen dat verpleegkundigen en verzorgenden daadwerkelijk zelf kunnen beschikken over opleidingsgelden. Daar spreken we hen samen met de vakbonden op aan.”

Oplossing die werkt voor iedereen

Moet deskundigheidsbevordering een eis worden bij herregistratie in het BIG-register (o.a. voor verpleegkundigen)? Over de wenselijkheid van zo’n wettelijke verplichting zijn de meningen verdeeld: 53% is het ermee eens, 34% niet. Volgens een meerderheid van verpleegkundigen kan een wettelijke verplichting bijdragen aan betere zorg (67%) en aan het aanzien van het beroep (59%), ook kan het ervoor zorgen dat verpleegkundigen meer activiteiten ondernemen om hun deskundigheid en bekwaamheid te vergroten (69%). Bijna twee derde denkt echter dat een verplichting leidt tot meer administratief werk.

Bianca Buurman: ”De steun onder verpleegkundigen voor wettelijke verankering is smal. Het draagvlak voor een individueel scholingsbudget is veel breder. Dat is logisch: een scholingsbudget werkt niet alleen voor verpleegkundigen, maar ook voor verzorgenden. Daar gaan we de komende tijd mee aan de slag. Net als met de uitwerking van de andere uitkomsten van de peiling, die betrekking hebben op onder meer voorbehouden handelingen en tuchtrecht.”

Voorbehouden handelingen

De helft vindt dat mensen zonder een opleiding in de individuele gezondheidszorg geen voorbehouden handelingen mogen uitvoeren. 41% vindt dat dat wel moet kunnen, als zij geschoold worden in ziektebeelden, handelen bij complicaties en kwaliteits- en veiligheidsrichtlijnen. 62% maakt het nooit tot een enkele keer per jaar mee dat collega’s voorbehouden handelingen uitvoeren, terwijl ze er niet bekwaam in zijn. Om de kans dat dit gebeurt te verkleinen, moeten werkgevers meer investeren in opleidingen en trainingen, zegt 33%. Eén op de vijf ziet meer heil in het vastleggen van bekwaamheid in richtlijnen of protocollen. 41% vindt dat gespecialiseerd verpleegkundigen - als voldaan wordt aan bepaalde eisen over opleiding, werkervaring of bijhouden scholing - medicatie moeten kunnen voorschrijven binnen hun expertisegebied. Een bijna even grote groep vindt van niet.

Tuchtrecht: graag minder bestraffend

Uit de peiling blijkt dat een grote meerderheid (76%) vindt dat het leren van een klacht veel meer aandacht moet krijgen bij tuchtrechtuitspraken. Ook zouden er in het tuchtrecht lerende maatregelen moeten kunnen worden opgelegd, zoals het verplicht volgen van een scholing of verplichte deelname aan intervisie, zegt 80%. Ook is er brede steun (71%) voor het beperken van het tuchtrecht tot klachten over ernstige fouten en zwaardere overtredingen van de professionele standaard, waarbij lichtere zaken dan via andere procedures kunnen worden afgehandeld.